Η κοινωνία της Σπάρτης απαρτίζονταν από τους Σπαρτιάτες (Πολίτες ή Όμοιοι), τους Περίοικους και τους Είλωτες.
Ο νόμος απαγόρευε στους Σπαρτιάτες να δουλεύουν ή να επιδίδονταν σε αγροτικές και γενικότερα σε βιοποριστικές εργασίες. Μόνη τους υποχρέωση ήταν να γυμνάζονται καθημερινά ώστε να βρίσκονται σε ετοιμοπόλεμη κατάσταση. Για να το πετύχουν αυτό εξαπέλυσαν πόλεμο εναντίον των Δωριέων της Μεσσηνίας, τους οποίους υπέταξαν, με τη βοήθεια κατοίκων από τα παράλια, έπειτα από σκληρούς πολέμους, που ονομάστηκαν Μεσσηνιακοί.
Για ανταμοιβή επέτρεψαν στους συμμάχους τους ελευθερία αλλά όχι συμμετοχή στη διακυβέρνηση και τους αποκαλούσαν Περίοικους. Οι Περίοικοι είχαν δικαίωμα να ασχολούνται με τις τέχνες και το εμπόριο.
Οι κατακτημένοι ονομάστηκαν είλωτες. Η γη τους μοιράστηκε στους Σπαρτιάτες, Οι είλωτες υποχρεώνονταν να καλλιεργούν τη γη και να δίνουν το μισό από ό,τι παρήγαν στον Σπαρτιάτη που είχε την ιδιοκτησία της γης. Αυτός, με τη σειρά του, δεν μπορούσε να το κρατήσει και να το διαθέσει όπως ήθελε αλλά ήταν υποχρεωμένος να το παραδώσει στο κοινό συσσίτιο. Αν δεν το έκανε ονομαζόταν «υπομείων» και κινδύνευε με στέρηση των δικαιωμάτων του.
Αν και οι είλωτες ανήκαν στο κράτος, η συμπεριφορά των ελεύθερων απέναντί τους ήταν σκληρή, γι’ αυτό και συχνά επαναστατούσαν. Αυτός είναι και ο λόγος που η κύρια αποστολή του σπαρτιατικού στρατού ήταν η αστυνόμευση των ειλώτων και η αποτροπή πιθανών εξεγέρσεων.
Βέβαια, και για τους Σπαρτιάτες, η απονομή των πολιτικών δικαιωμάτων δεν ήταν αυτονόητη ούτε γινόταν αυτοδικαίως. Αντίθετα, έπρεπε ο Σπαρτιάτης να αποδείξει με το ήθος και τη γενικότερη στάση ζωής του ότι είναι άξιος να τα κατέχει. Για την απόκτηση των δικαιωμάτων που πολίτη, ο Σπαρτιάτης έπρεπε να διέλθει με επιτυχία μία εκπαιδευτική διαδικασία και επιπλέον όφειλε να εναρμονίζεται με τον λακωνικό τρόπο ζωής.
πηγές: www.spartans.gr ΙΣΤΟΡΙΑ του ΕΘΝΟΥΣ τεύχος 7 (ένθετο εφημερίδας "ΕΘΝΟΣ")
Βιβλίο μαθητή