Τα σπουδαιότερα σωζόμενα οικοδομήματα της Αρχαϊκής περιόδου είναι οι ναοί, των οποίων ο σχεδιασμός άλλαξε ριζικά μετά την επικράτηση της λίθινης τοιχοδομίας. Το χαρακτηριστικότερο στοιχείο τους είναι οι κίονες που χρησιμοποιήθηκαν είτε μπροστά από το κυρίως κτίσμα (πρόσταση), είτε ολόγυρα (περίσταση ή περιστύλιο). Στους αρχαϊκούς ναούς η χρήση του κίονα πήρε τέτοια έκταση και σημασία, ώστε να θεωρείται ως τις μέρες μας αναπόσπαστο στοιχείο της ελληνικής αρχιτεκτονικής.
Δύο ρυθμοί κυριαρχούν αυτή την εποχή:
Ο Δωρικός (που διακρίνεται για την λιτότητα και τις βαριές αναλογίες του) και
Ο Ιωνικός (που είναι πιο ανάλαφρος και έχει πλούσια διακόσμηση).
Οι διαφορές μεταξύ των δύο ρυθμών, δωρικού και ιωνικού, εντοπίζονται κυρίως στους κίονες.
Τα κυριότερα χαρακτηριστικά του Δωρικού Κίονα είναι:
- Εδράζεται απευθείας στο στυλοβάτη και οι καθ' ύψος ραβδώσεις του χωρίζονται μεταξύ τους με οξεία γωνία.
- Οι ραβδώσεις, όπως και ολόκληρος ο κίονας, στενεύουν βαθμηδόν προς την κορυφή.
- Το κιονόκρανο είναι συνήθως λαξευμένο σε ενιαίο λίθο μαζί με το άνω μέρος του κίονα.
- Το επιστύλιο αφήνεται κατά κανόνα δίχως διακόσμηση.
Τα κυριότερα χαρακτηριστικά του Ιωνικού Κίονα είναι:
- Δεν εδράζεται απ' ευθείας στο στυλοβάτη, αλλά σε μία κυκλική βάση που ονομάζεται σπείρα.
- Είναι λεπτότερος από το δωρικό, αλλά έχει περισσότερες αριθμητικά και βαθύτερες αυλακώσεις, των οποίων μάλιστα οι ακμές δεν είναι οξείες αλλά επίπεδες.
- Το κιονόκρανο αποτελείται από ένα κυρτό τμήμα (τον εχίνο), δύο έλικες και μία τετραγωνική πλάκα, που ονομάζεται άβαξ.
- Tο επιστύλιο δεν είναι ενιαίο, αλλά χωρίζεται σε τρεις ταινίες. Εκεί, συναντάμε μία διακοσμητική ζώνη. Στα νησιά και στην Αττική επικράτησε η χρήση ζωφόρου με ανάγλυφες ή με ζωγραφιστές παραστάσεις.
- Tο επιστύλιο δεν είναι ενιαίο, αλλά χωρίζεται σε τρεις ταινίες. Εκεί, συναντάμε μία διακοσμητική ζώνη. Στα νησιά και στην Αττική επικράτησε η χρήση ζωφόρου με ανάγλυφες ή με ζωγραφιστές παραστάσεις.
Ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός των ιωνικών ναών δε διαφέρει σημαντικά από εκείνο των δωρικών. Οι ιωνικοί ναοί όμως είναι κατά κανόνα πολύ μεγαλύτεροι σε μέγεθος. Η πρόσοψή τους έχει συνήθως 8 κίονες, το ύψος των οποίων μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 19 μέτρα.
Για περισσότερες πληροφορίες γι' αυτό το θέμα κάντε κλικ στις εικόνες με τα σχέδια...
