Ο Σωκράτης γεννήθηκε στην Αθήνα στα 470 π.Χ. Γιος του γλύπτη Σωφρονίσκου και της μαίας Φαιναρέτης. Αφού πήρε τη συνηθισμένη μόρφωση των παιδιών της εποχής του (ανάγνωση, γραφή, αριθμητική, ποίηση, μουσική, και γυμναστική), σπούδασε φυσική και μαθηματικά. Παντρεύτηκε την Ξανθίππη και απέκτησε τρία παιδιά.
Στην αρχή δοκίμασε ν’ ακολουθήσει το επάγγελμα του πατέρα του, όμως εγκατέλειψε τη γλυπτική, για ν’ αφοσιωθεί στη φιλοσοφία, στην οποία και αφιέρωσε ολόκληρη τη ζωή του, ζώντας μέσα στη μεγαλύτερη φτώχεια, με τέλεια παραμέληση του εαυτού του.
Υπόδειγμα ολιγάρκειας, δικαιοσύνης, ηθικής αγνότητας και ευσέβειας, λεπτός και έξυπνος, ήταν για όλους γενικά τους ανθρώπους αντικείμενο θερμής λατρείας. Στις φιλοσοφικές του έρευνες τον παρακολουθούσαν πολλοί, ιδιαίτερα νέοι, που ένιωθαν ευχαρίστηση ακούγοντας τον να μιλάει και να συζητάει για θέματα κοινωνικά, πολιτικά, ηθικά και θρησκευτικά.
Ο Σωκράτης δε δίδαξε συστηματικά, αλλά διαλεγόταν σε κάθε σημείο της πόλης, με ανθρώπους κάθε κοινωνικής τάξης και δεν έπαιρνε χρήματα από τους μαθητές του. Μιλούσε για τον άνθρωπο στις σχέσεις με τους συνανθρώπους του, τους Θεούς και το κράτος. Χρησιμοποιώντας το διάλογο, προσποιούνταν ότι δεν γνώριζε κάποιο συγκεκριμένο θέμα και με κατάλληλες ερωτήσεις έκανε το συνομιλητή του να φτάνει σε γνώσεις που είχε ήδη μέσα του.
Δεν έχει σωθεί κανένα γραπτό έργο του Σωκράτη, ούτε ξέρουμε αν έγραψε ποτέ κάποιο έργο. Οι μοναδικές πληροφορίες που έχουμε γι' αυτόν είναι κυρίως από τα έργα των μαθητών του (Πλάτωνα και Ξενοφώντα)
